Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia gần nhất do Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên Môi trường công bố cho thấy tại Hà Nội và TP HCM, tỷ lệ diện tích cây xanh khoảng 2m2 một người. Mật độ này không đạt quy chuẩn của đô thị (7-9m2) và bằng 1/10 chỉ tiêu cây xanh của các thành phố tiên tiến trên thế giới. Đây là một trong những nguyên nhân khiến chất lượng không khí tại các thành phố lớn thấp, khí hậu thường xuyên nóng bức, ảnh hưởng sức khỏe người dân.

Nhằm cải thiện chất lượng không khí, những năm qua, nhiều doanh nghiệp bất động sản đã vào cuộc xây dựng mảng xanh trong khuôn viên dự án.

Đơn cử tại khu Nam Sài Gòn, chủ đầu tư Phú Mỹ Hưng dành 64% diện tích thuộc vùng đất rộng 433ha để phát triển không gian xanh, công trình hạ tầng kỹ thuật và tiện ích. Mật độ cây xanh trung bình lên đến 8,9m2 một người. Doanh nghiệp cũng chỉnh trang các tuyến đường đô thị và thiết kế cảnh quan. Nhiều khu vực thành điểm đến quen thuộc của người dân thành phố như công viên hồ Bán Nguyệt, Nam Viên, Kênh Đào... 

Phát triển dự án chú trọng không gian xanh là hướng đi nhiều chủ đầu tư lựa chọn. Ảnh phối cảnh tổng thể dự án Sky89 (89 Hoàng Quốc Việt, quận 7, TP HCM) của chủ đầu tư An Gia.

Nhiều doanh nghiệp khác cũng triển khai dự án theo hướng chú trọng không gian xanh, tạo môi trường sống trong lành. Trên đường Hoàng Quốc Việt, quận 7, chủ đầu tư An Gia phát triển dự án căn hộ cao cấp Sky89, phối hợp cùng đối tác Nhật Bản Creed Group.

Trên diện tích 42.458m2, chủ đầu tư xây dựng một tháp cao 35 tầng, cung cấp 430 căn hộ, gồm các căn tiêu chuẩn và penthouse. Với ý tưởng mang thiên nhiên vào không gian sống, chủ đều tư dành gần 77% quỹ đất còn lại dành để phát triển không gian xanh. Trong đó có 11.000m2 khuôn viên chạy bộ, khu công viên kênh đào Canal Park rộng gần 10.000m2, hồ Sky Pearl, vườn cây xanh Pergola, vườn bậc thang Sky Hills, vườn vui chơi trẻ em Kid Garden... Với trung bình mỗi hộ dân có bốn thành viên, mật độ cây xanh của dự án khoảng 6m2 một người.

Sky89 có công viên kênh đào bao bọc, tạo bầu không khí trong lành, khuôn viên xanh mát cho cư dân.

Đại diện chủ đầu tư cho biết với mức giá từ 1,9 tỷ đồng một căn, dự án phù hợp với đa số người mua có thu nhập trung cao, tìm kiếm một nơi an cư có bầu không khí trong lành, góp phần nâng cao chất lượng sống. 

Còn ở khu Đông Sài Gòn, nhiều đơn vị cũng chọn hướng phát triển dự án có diện tích cây xanh mặt nước lớn như Diamond Island (chủ đầu tư Kusto Home) với mật độ cây xanh lên đến hơn 86%, Feliz En Vista (chủ đầu tư CapitaLand) với diện tích không gian xanh 77%...

Phía Tây thành phố có khu đô thị Celadon City của chủ đầu tư Gamuda Land (Malaysia) đạt nhiều giải thưởng về phát triển mảng xanh đô thị. Những điểm nhấn về cảnh quan có công viên trung tâm rộng 16ha cùng ba hồ cảnh quan kiêm vai trò điều tiết khí hậu...

PGS.TS Nguyễn Trọng Hòa - Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển TP HCM nhìn nhận, sự chung tay của các doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng phát triển mảng xanh điều tiết khí hậu thành phố. 

"Giữa lúc địa phương gặp nhiều hạn chế về nguồn lực tài chính, quỹ đất... nếu doanh nghiệp phát triển không gian xanh trong phạm vi dự án sẽ mang lại nhiều lợi ích cho chính doanh nghiệp, cư dân và cộng đồng", ông Hòa nói.

Báo cáo của Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên - Môi trường chỉ rõ, khi diện tích cây xanh mặt nước đạt 20-50% tổng quy mô đô thị, nhiệt độ không khí trong khu vực có thể giảm 3,3-3,9 độ C.

Hiệu quả tổng hợp của bóng mát và quá trình bay hơi có thể giúp tiết kiệm 17-57% năng lượng cần thiết cho hệ thống điều hòa. Cây xanh đô thị có thể hấp thụ  40-50% cường độ bức xạ mặt trời. Trung bình một ha vườn cây rậm rạp có thể hấp thụ một tấn khí CO2 và cung cấp trở lại bầu không khí 730 kg O2 mỗi ngày. 

Bà Nguyễn Minh Thư - Giám đốc kinh doanh sàn giao dịch bất động sản RealPlus cho biết những dự án có mảng xanh lớn, chủ đầu tư chú trọng không gian mở... thường nhận sự ưu ái của người mua.

"Người mua nhà hiện không chỉ mua nơi ở mà còn mua môi trường sống trong lành, chất lượng cuộc sống được nâng cao thông qua công viên, hồ nước, các tiện ích bảo vệ sức khỏe và tinh thần...", đại diện sàn giao dịch chuyên phân phối dự án cao cấp ghi nhận. 

Nhiều dự án tận dụng không gian mở như sân thượng, khoảng không các bức tường... để phát triển mảng xanh, gia tăng hiệu ứng điều tiết khí hậu.

Về phía doanh nghiệp, đại diện An Gia nhận định việc cắt quỹ đất xây dựng để phát triển không gian cộng đồng là chuyện không phải doanh nghiệp nào cũng làm được do lo ngại ảnh hưởng khả năng thu lợi khi bán hàng.

"Chúng tôi chấp nhận bỏ phần lớn diện tích xây dựng để mang đến trải nghiệm sống tốt nhất cho cư dân, nhằm ghi điểm với người mua và mang lại nguồn lợi lâu dài cho dự án, cộng đồng", vị này chia sẻ.

Các chuyên gia cho rằng thành phố cần có cơ chế khuyến khích sự tham gia của cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường đô thị như thưởng điểm bằng hệ số sử dụng đất, giảm thuế đất cho doanh nghiệp... Việc duy trì cảnh quan xanh sạch đẹp sau khi kiến tạo trong khuôn viên dự án cần được chú trọng, nhất là khi dự án đón cư dân vào sinh sống.

Riêng với Sky89, chủ đầu tư dự kiến bàn giao vào quý II/2020. Khu căn hộ quản lý vận hành bởi Savills. Đại diện chủ dự án cho biết sau khi bàn giao, doanh nghiệp sẽ có nhiều hoạt động cộng đồng, vì môi trường, góp phần gia tăng tính gắn kết của cư dân và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường sống.

Khánh Anh