Từ sau Tết Nguyên đán, giá đất tăng nhanh tại nhiều địa phương tạo ra những cơn "sốt nóng" đến khó tin.
Trao đổi với VnEconomy, ông Nguyễn Văn Đính, Tổng Thư ký Hội môi giới bất động sản Việt Nam, cho rằng nhiều yếu tố kết hợp, trong đó lãi suất ngân hàng giảm sâu, đầu tư chứng khoán, vàng có lãi lớn nên nhiều nhà đầu tư chốt lãi và găm giữ tiền bằng đất.
Ông đánh giá thế nào về diễn biến của thị trường bất động sản sau Tết Nguyên đán đến nay?
Sau Tết, thị trường bất động sản đã sôi sục khắp nơi, giá tăng chóng mặt, trung bình tăng 10% sau 1 tháng. Một số khu vực, đất tăng giá 2-3 lần chỉ trong 1-2 tháng. Nhiều nơi, người dân bỏ kinh doanh, bỏ sản xuất để lao vào đầu tư đất. Tiền gửi ngân hàng cũng được rút ra để đi đầu tư. Ở nhiều địa phương, xuất hiện hiện tượng tung tin không đúng sự thật về quy hoạch và phát triển dự án. Thậm chí lợi dụng những ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo nhà nước, tạo dựng tài liệu giả để tung tin, tạo "sóng". Điều này tác động rất xấu đến lợi ích của các nhà đầu tư thiếu kiến thức, kinh nghiệm.
Hiện tượng rao bán đất không phù hợp với quy định pháp luật như: đất rừng, đất ruộng, vườn... xuất hiện phổ biến trên thị trường. Nhiều "cò mồi" thường xuyên quy tụ, tập hợp ở những khu vực này, tạo ra sự sôi động, tung nhiều thông tin không có cơ sở, đẩy giá lên từng ngày để lôi kéo các nhà đầu tư vào cuộc. Tuy nhiên, tôi khẳng định rằng, đây không phải lực lượng môi giới chuyên nghiệp đang hoạt động tại các sàn giao dịch giao dịch bất động sản uy tín.
Theo ông, đâu là nguyên nhân khiến giá đất tăng mạnh ở nhiều địa phương?
Thứ nhất, khung giá đất được chính quyền các địa phương đồng loạt điều chỉnh tăng 15-20%. Thứ hai, nhu cầu ở vẫn rất mạnh trên toàn thị trường nhưng việc phê duyệt đầu tư các dự án bất động sản, tạo nguồn cung vẫn chưa có tín hiệu khả quan. Vì vậy, nguồn cung trên thị trường không được cải thiện, vẫn thiếu, đặc biệt là với các dự án nhà ở phân khúc bình dân, nhà ở xã hội và dự án đất nền.
Thứ ba, nhu cầu đầu tư, "gửi" tiền vào đất tăng mạnh, đột biến do đầu tư các ngành kinh tế khác không hiệu quả bởi dịch bệnh. Thứ tư, lãi suất ngân hàng giảm sâu, cộng với việc đầu tư ngắn hạn thời gian vừa qua vào chứng khoán và vàng có lãi lớn nên nhiều nhà đầu tư nhanh chóng chốt lãi và găm giữ tiền bằng đất.
Như vậy, có thể nói, cầu đầu tư tăng trong khi lượng hàng khan hiếm khiến giá đất tăng tăng mạnh. Đồng thời, xuất hiện nhiều hiện tượng đầu tư bất chấp quy định pháp luật.
Hệ quả mà việc giá đất "sốt nóng" là gì, thưa ông?
Lượng lớn các nhà đầu tư cả nước lao vào vòng xoáy tăng giá đất đai, làm giảm nguồn lực đầu tư phát triển sản xuất ở nhiều ngành, lĩnh vực khác của quốc gia. Nhiều loại tài nguyên trên đất bị xâm phạm, chuyển đổi chức năng không phù hợp quy định pháp luật. Điều này làm lãng phí tài nguyên, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, thậm chí gây bất ổn cho địa phương tại những khu vực đó.
Giá đất tăng đột biến còn làm cản trở việc kêu gọi, thu hút đầu tư chính thống vào các địa phương. Bởi giá đất tăng kéo theo hàng loạt các chi phí khác tăng theo, đặc biệt là chi phí đền bù giải phóng mặt bằng… Như vậy, việc phát triển kinh tế địa phương, nơi có sốt đất là khó khả thi. Kinh tế không phát triển thì giá đất sẽ lại giảm mạnh, những người đầu tư đất chưa kịp bán ra sẽ thua lỗ nặng, đặc biệt là những người sử dụng đòn bẩy tín dụng có cầm cố tài sản của chính mình.
Giá đất tăng cũng sẽ làm tăng chi phí phát triển nhà ở, càng khó hơn cho việc thực thi các chính sách để phát trển nhà ở giá rẻ, nhà ở xã hội của Chính phủ. Từ đó, tạo áp lực tăng giá các loại hình bất động sản trong bối cảnh một số thị trường lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, Nha Trang… đang gặp nhiều khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm căn hộ. Ngoài ra, giá đất tăng cao còn gây bất ổn cho thị trường bất động sản toàn quốc nói chung và các khu vực nóng sốt nói riêng, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bền vững của thị trường BĐS.
Vậy, làm thế nào để hạn chế tình trạng trên?
Theo tôi chính quyền các địa phương phải vào cuộc quyết liệt để kiểm soát mọi hoạt động sử dụng đất đai, thực hiện các dự án đầu tư, giao dịch đất đai.. đảm bảo thực hiện theo đúng quy định pháp luât. Cần gắn trách nhiệm của lãnh đạo địa phương đối với các hiện tượng sốt đất. Đồng thời, có giải pháp quản lý các đối tượng tham gia chuỗi rao, chào bán, tổ chức giao dịch… trên địa bàn. Qua đó, kịp thời phát hiện và xử lý hoạt động tung tin thất thiệt, gây ảnh hưởng đến thị trường, nhất là những tin tức tạo dựng làm sốt đất, bất ổn ở địa phương.
Quan trọng hơn, chính quyền địa phương cần cung cấp đầy đủ thông tin về chủ trương phát triển kinh tế, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn. Nhà nước cũng phải điều chỉnh pháp luật theo hướng số hóa quy hoạch, sản phẩm bất động sản để người dân có thể thuận tiện tra cứu thông tin. Bên cạnh đó, cần thiết phải có biện pháp quản lý sàn giao dịch và môi giới bất động sản chặt chẽ, hiệu quả hơn.