Gần đây có nhiều ý kiến trái chiều về dự thảo luật Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Phú Quốc, Bắc Vân Phong, nhất là quy định về việc cho nước ngoài thuê đất 99 năm. Cơ quan soạn thảo tiếp thu như thế nào, thưa Bộ trưởng?

Cơ quan soạn thảo, thẩm tra đã nói rất nhiều, tôi cũng đã trả lời rất nhiều lần. Bây giờ, quyền quyết định thuộc về QH.

Bộ trưởng KH - ĐT Nguyễn Chí Dũng. Ảnh: Thu Hằng

Vấn đề dư luận quan tâm và phản ứng nhiều nhất là việc cho thuê đất 99 năm gắn với yếu tố Trung Quốc?

Trong dự thảo luật không có một chữ nào về Trung Quốc. Luật quy định bình đẳng trong 1 môi trường chung, với tất cả thành phần kinh tế và với tất cả các nước. Môi trường hội nhập quốc tế ta đang mở nên bình đẳng hết, không hạn chế người này người khác.

Nhưng dường như dư luận đang hình dung tiêu cực, đẩy thành vấn đề sợ Trung Quốc, chia rẽ quan hệ giữa ta với Trung Quốc. Nhưng ta bình đẳng, không phân biệt, không một ai có thể vào đây làm việc gì khi đất nước ta đang có chủ quyền. Vì vậy ta phải bình tĩnh, xem xét và lắng nghe.

'Có người đang cố tình hiểu sai'

Nhưng dư luận phản ứng như vậy thì ban soạn thảo có soát lại hay có sửa đổi gì để củng cố niềm tin của ĐBQH khi bấm nút thông qua cũng như để người dân yên tâm?

Giờ ban soạn thảo không có quyền, cái đó do QH quyết. Vòng 1 ban soạn thảo trình, vòng 2 là do cơ quan thẩm tra của QH. Còn trình bày quan điểm thì cơ quan soạn thảo đã nói quá nhiều.

Mọi người đang hiểu sai và có người cố tình hiểu sai. Cái đúng thì các cơ quan phải cầu thị lắng nghe, tiếp thu chỉnh sửa. Cái gì chưa rõ thì giải trình, giải thích. Còn có người cố tình đẩy câu chuyện này lên để phá hoại.

Chúng ta phải làm khách quan, không sau này lịch sử phải trả lời lại trong thời khắc lịch sử ai là người phải chịu trách nhiệm, không phải cứ nói cho sướng mồm không có suy nghĩ, tư duy. Cái gì cũng sợ thì không làm được.

Năm 1988, Đặng Tiểu Bình đã nói ở Thẩm Quyến khi có nhiều ý kiến trái chiều: “Thôi, hãy làm đi, không bàn nữa”. Năm 1992 lại dấy lên trào lưu có ý kiến, Đặng Tiểu Bình lại nói câu trên. Và bây giờ câu đó được khắc trên bia đá ở Thẩm Quyến.

Có phải do ban soạn thảo hay lấy Thẩm Quyến làm bài học xây dựng đặc khu nên dư luận gắn việc cho thuê đất 99 năm với Trung Quốc?

Cái gì hay mình phải học, bất kể là ai. Trung Quốc hay mình cũng phải học Trung Quốc. Chúng ta có chủ quyền có độc lập, có trí tuệ thì sao cái gì cũng sợ. Phải chú ý lắng nghe nhưng đừng quá sợ.

Hiện nay có một số nước không muốn mình phát triển, người ta không muốn mình đổi mới, cải cách hay phát triển.

Tại sao không hiểu theo cách quan ngại dự luật chưa đủ hấp dẫn để thành công, làm thế nào để luật ra đời thành công, chứ đừng nghĩ làm thế nào để đỡ sợ. Tôi rất tâm huyết, trân trọng lắng nghe ý kiến của mọi người, tiếp thu.

Mình phải mạnh dạn làm đi, cái gì cần chặt chẽ thì thiết kế cho chặt chẽ, làm thận trọng là đúng nhưng không vì thế mà không làm.

An ninh quốc phòng, chủ quyền quốc gia là nguyên tắc số 1

Vậy phương án cho thuê đất 99 năm có thay đổi không?

Cái này do UB Thường vụ QH. Nếu có thể thì thiết kế điều kiện chặt chẽ hơn, thế nào là đặc biệt, thế nào là thật đặc biệt, thế nào mới được phép. Thứ hai là quy trình chặt chẽ và thẩm quyền phải cao hơn và có thể QH quyết định việc cho thuê các dự án 99 năm (theo dự thảo, việc này do Thủ tướng quyết định - PV).

Nhiều ý kiến cho rằng quan trọng nhất là thể chế, môi trường kinh doanh để nhà đầu tư thành công ở đặc khu nhưng thiết kế thiên về ưu đãi hơn?

Đừng nói thế. Thể chế và môi trường là quan trọng nhất. Trong 85 điều thì có 25 điều giải quyết câu chuyện đó chứ không phải vấn đề ưu đãi. Ưu đãi phải có nhưng ở mức hợp lý, và đã điều chỉnh giảm rất nhiều, giờ gần như xuống không có gì nữa rồi. Đã giảm rất hợp lý, vẫn đi theo hướng tạo môi trưởng, thể chế thuận lợi.

Có ý kiến đề nghị thí điểm với 1 nơi trước chứ không nên cả 3 nơi như dự luật, quan điểm của Bộ trưởng?

Cái đó tôi không có quyền. Cái này phải khách quan, công tâm, bình tĩnh, trí tuệ, bản lĩnh, không nên dẫn dắt sai dư luận, không thì về sau có lỗi với lịch sử.

Một vấn đề nữa mà nhiều ý kiến cảnh báo là không nên đánh đổi quốc phòng an ninh với kinh tế?

Có ai đánh đổi không? Trong thiết kế dự luật không hề có chủ đích đánh đổi quốc phòng an ninh lấy kinh tế, không có điều nào nói về điều đó. An ninh quốc phòng, chủ quyền quốc gia là nguyên tắc số 1 khi thiết kế luật này.